Listwy przypodłogowe 3w1: oświetlenie, czujniki i baza dla robota – nieoczywisty upgrade mieszkania

Czy zwykła listwa przypodłogowa może stać się dyskretnym centrum smart home, poprawić bezpieczeństwo nocą i jeszcze ukryć kable? W Europie rośnie sprzedaż robotów sprzątających o 18% r/r, a oświetlenie nocne LED jest wskazywane jako najtańsza zmiana podnosząca komfort. Połączmy te trendy w jednym, nieoczywistym elemencie: modułowych listwach przypodłogowych 3w1 z oświetleniem COB, czujnikami i wbudowaną „stacją dokującą” dla robota.

Co to jest listwa 3w1?

To profil przypodłogowy z aluminium lub kompozytu, który poza maskowaniem dylatacji i kabli pełni trzy role:

Oświetlenie nocne – liniowe LED COB skierowane ku podłodze (anti-glare), delikatnie „myjące” ścianę i wskazujące drogę.
Czujniki – zintegrowane PIR/ToF, temperatury, wilgotności, VOC/CO₂, a nawet kontaktowe moduły w drzwiach.
Dock dla robota – magnetyczny front lub wnęka z kontaktami pogo-pin, która ukrywa stację ładowania w estetycznej listwie.

Dlaczego to działa lepiej niż „gadżety na ścianie”?

Ergonomia światła – światło z dołu nie razi oczu, a przy 1–2 W/m wystarcza do nocnej nawigacji.
Idealna wysokość czujników – PIR przy 5–15 cm nad podłogą mniej łapie „fałszywe alarmy” z promieni słonecznych i kaloryferów.
Estetyka – czujki, przewody i ładowarki znikają; zostaje czysta linia ściany.
Modułowość – łatwo dołożyć „klips” z czujnikiem lub segment LED bez kucia tynku.

Budowa: przekrój listwy 3w1

Korpus: profil aluminiowy anodowany 6063 T5, wysokość 60–80 mm, głębokość 15–22 mm.
Kanał kablowy: 2–3 tory (zasilanie 24 V SELV, sygnał, rezerwa).
Światło: taśma COB 528–640 LED/m, 2700–3000 K, CRI ≥ 90, 8–10 W/m; dyfuzor mikropryzmatyczny.
Czujniki: wkładane kasety z PIR/ToF, T/RH, VOC (I²C/Modbus), opcjonalnie mikrofon do detekcji hałasu (bez nagrywania).
Dock robota: niski front magnetyczny (ABS + stal), otwory serwisowe, prowadzenie kabla, pogo-pin 12–24 V (zgodnie ze spec. producenta).
Sterowanie: moduł Matter/Thread lub Zigbee, termostat/ściemniacz, kontaktron drzwi.
Stopa: uszczelka EPDM, opcjonalny pasek filcu PET poprawiający akustykę stykową.

Korzyści w praktyce

Obszar	Rozwiązanie	Efekt
Bezpieczeństwo	Automatyczne włączanie LED przy ruchu	Mniej potknięć nocą, oświetlone krawędzie
Energia	1,5 W/m, 5 godzin/dobę	~2,7 kWh/mies. na 10 m listwy
Porządek	Ukryta stacja robota w listwie	Brak plątaniny kabli w salonie
Powietrze	Czujnik VOC/CO₂ w cyrkulacji przy podłodze	Lepsza automatyka wietrzenia
Serwis	Moduły na zatrzask i taśmy LED na klips	Szybka wymiana bez malowania ścian

Case study: Mieszkanie 52 m² w kamienicy (Wrocław)

Zakres: 18 m listew 3w1 (korytarz, salon, sypialnia), 2 doki robotów (salon, kuchnia), 6 czujników (PIR, T/RH, VOC).
Ustawienia:
- LED: 15% jasności 22:00–6:00, 2700 K; czujnik PIR → 60% na 2 min.
- Automatyzacja: VOC > 800 ppm → włączenie nawiewnika okiennego i LED na 30% jako sygnał.
Wyniki po 3 miesiącach:
- Spadek nocnych upadków/obudzeń: subiektywnie −70% wg domowników.
- Zużycie energii LED: ~5,4 kWh/mies. (koszt ~5 zł przy 0,9 zł/kWh).
- Estetyka: brak widocznej stacji robota, ściana „czysta”.

DIY – montaż krok po kroku (24 V SELV)

Materiały

Profile listwy 60–80 mm z kanałem kablowym (aluminium anodowane).
Taśma LED COB 24 V, 8–10 W/m + zasilacz 24 V (SELV) o odpowiedniej mocy.
Dyfuzory mikropryzmatyczne, klipsy montażowe, narożniki.
Przewód 2×1,0 mm² (zasilanie LED), peszel.
Moduł PIR/ToF 24 V z wyjściem niskonapięciowym lub smart sterownik Matter/Thread.
Front magnetyczny/dok modułowy do robota + przewód do stacji producenta.
Klej montażowy, kołki, wkręty, poziomica, piła do aluminium.

Wykonanie

Wytrasuj linię listwy 10–12 mm nad podłogą, sprawdź równość ściany.
Zamontuj klipsy co 40–50 cm, pozostaw szczeliny dylatacyjne 2–3 mm przy narożach.
Wprowadź przewody w kanał, zasilanie 24 V SELV doprowadź z zasilacza w szafce/wnęce.
Wklej taśmę LED w profil, podłącz do sterownika; sprawdź polaryzację.
Wsuń kasety czujników, sparuj z systemem (Matter/Thread lub Zigbee).
Zamontuj fronty, w miejscu doku robota zamocuj moduł i poprowadź kabel do stacji.
Konfiguruj automatyzacje: PIR → ściemnienie 60% na 120 s, sceny nocne.

Uwaga: prace przy 230 V (np. gniazdo zasilacza) zleć elektrykowi. Część niskonapięciową 24 V SELV wykonuj zgodnie z instrukcją producenta.

Wykończenia i stylistyka

Minimal: anoda naturalna + ciepła biel 2700 K w salonie.
Japandi: fornir dębowy olejowany na froncie, dyfuzor mleczny.
Loft: czarna anoda, LED 3000 K, szczelina świetlna 6 mm.
Łazienka: profil IP65, taśma żelowana, zasilacz w strefie poza 0–2, zgodnie z normami.

Integracje smart

Matter/Thread: wspólna sieć z czujnikami drzwi, sterowanie w Apple Home/Google Home/Alexa.
Automatyzacje: VOC > 1000 ppm → wietrzenie + LED na 30%; otwarcie drzwi nocą → delikatny „light trail”.
Geofencing: powrót domowników → LED na 20% w korytarzu.

Pro / Contra

Aspekt	Plus	Minus
Montaż	Bez kucia, modułowo	Wymaga planu zasilania 24 V
Komfort	Nocna nawigacja, mniej olśnień	Światło niskie nie zastąpi głównego
Estetyka	Ukryty dock robota	Front doku wymaga precyzji, by „zniknął”
Koszty	Niskie zużycie energii	Profil aluminiowy droższy od MDF
Serwis	Wymienne moduły	Nietypowe narożniki do dopasowania

Orientacyjny kosztorys (10 m listwy)

Profile alu + akcesoria: 600–950 zł
LED COB + dyfuzory: 350–600 zł
Zasilacz 24 V + sterownik: 250–500 zł
Czujniki (3–4 moduły): 300–700 zł
Dock robota: 180–350 zł
Razem DIY: 1680–3100 zł (bez robocizny)

Błędy do uniknięcia

Zbyt słaba moc zasilacza – licz 125% mocy taśm (zapas).
Oślepianie – brak dyfuzora lub za wysoka luminancja przy wejściach.
Złe miejsce doku – uwzględnij tor jazdy robota i skan LIDAR (brak przeszkód).
Brak dylatacji – naroża i długie odcinki wymagają mikro-szczelin.

Ekologia i oszczędność

Energooszczędność: 1–2 W/m w trybie nocnym to ułamki kosztów tradycyjnych kinkietów.
Recykling: fronty z PET-felt (recykling butelek), profile alu nadają się do recyklingu.
Lepsze wietrzenie: automatyka bazująca na VOC/CO₂ zmniejsza nadmierne dogrzewanie po przewietrzeniu.

Gdzie sprawdzi się najlepiej?

Przedpokój: prowadzenie do sypialni bez budzenia domowników.
Salon: dock robota „w listwie” zamiast osobnej stacji.
Sypialnia: delikatne światło stopami łóżka.
Łazienka: nocne światło orientacyjne (IP65).

Wniosek: mała rzecz, duży efekt

Listwy przypodłogowe 3w1 łączą estetykę, bezpieczeństwo i sprytne funkcje w jednym, niemal niewidocznym elemencie. To rzadko eksplorowany obszar aranżacji, który realnie zmienia codzienność – zwłaszcza w mieszkaniach, gdzie każdy centymetr ma znaczenie. Jeśli planujesz odświeżenie ścian czy podłóg, rozważ dodanie kanału 24 V i profili – koszt marginalny, zysk ogromny.

CTA: Zrób szkic trasy listwy w korytarzu i salonie, policz metry LED, a następnie zamów 2-metrowy odcinek na próbę. Po tygodniu nocnych testów zdecydujesz, czy iść w cały dom.